Od najmłodszych lat ich stale rozwijające się układy nerwowe są nadmiernie pobudzane zbyt dużą ilością bodźców. Ten nadmiar nie służy zachowaniu spokoju i równowagi. Aby przywrócić harmonię warto każdego dnia przeznaczyć chwilę na praktykowanie wraz z dzieckiem uważności.
Czym jest mindfulness?
Mindfulness, inaczej uważność, to szczególny rodzaj uwagi, polegający na świadomym doświadczaniu każdej chwili. Jest to odczuwanie tego, co dzieje się w danym momencie bez osądzania i negowania. To zauważenie pojawiającej się w głowie myśli, dostrzeżenie promieni słońca między drzewami, skupienie się na swoim oddechu… Na pewno znasz sformułowanie „być tu i teraz”. Zawiera się w nim esencja tego, czym jest mindfulness.
Jakie korzyści z nauki uważności mogą czerpać dzieci?
Już po kilku tygodniach można zauważyć:
- zwiększenie umiejętności radzenia sobie w trudnych, stresujących sytuacjach
- większy spokój na co dzień
- zwiększenie świadomości własnego ciała, a co się z tym wiąże – pogłębienie umiejętności rozluźniania go
- poprawienie koncentracji uwagi
- skuteczniejsze radzenie sobie z nieprzyjemnymi emocjami
- wzmocnienie poczucia własnej wartości
- poprawa samopoczucia
- wzrost kreatywności
- lepszy sen
Czy dziecko może nauczyć się uważności?
Tak. Dzieciom z łatwością przychodzi bycie tu i teraz. Jeśli trudno Ci w to uwierzyć – poobserwuj niemowlę, które w ogromnym skupieniu poznaje nowe przedmioty, ogląda je w rączkach z każdej strony, wkłada do buzi, uderza nimi o podłogę. Przedszkolak, który w ciszy konstruuje budowlę z klocków, albo z zapałem tworzy rysunek również zatopiony jest w teraźniejszości.
Jak nauczyć dzieci uważności? Pamiętaj o kilku rzeczach:
- Ty też zacznij praktykować uważność – dzięki temu na własnej skórze doświadczysz korzyści. Poza tym dzieci uczą się najwięcej naśladując rodziców – jeśli Ty będziesz ćwiczyć uważność, to dziecko pójdzie w Twoje ślady.
- Praktykuj każdego dnia o tej samej porze – np. po śniadaniu i przed snem. Kiedy wyznaczysz sobie czas, w którym chcesz razem z dzieckiem trenować uważność, będzie Wam łatwiej robić to regularnie.
- Stwórz odpowiednie warunki – czyli upewnij się, że na czas ćwiczenia wyłączyliście wszystkie sprzęty, które mogą Wam przeszkodzić (np. telefon czy telewizor).
A oto kilka zabaw, które ułatwią Wam praktykowanie uważności każdego dnia:
1. Obserwowanie mrówek
To wspaniałe ćwiczenie uważności, które możecie zrobić podczas spaceru. Dobrze jest zaopatrzyć się w lupę i jakiś owoc, albo okruszki chleba, które dziecko da mrówkom do jedzenia. Przy pomocy lupy można dostrzec więcej szczegółów, jeśli jednak nie macie ze sobą szkła powiększającego, skupcie się po prostu na obserwacji tego, jak i dokąd mrówki idą, w jaki sposób gromadzą się przy jedzeniu, jak przenoszą okruszki, omijają przeszkody.
2. Kołysanie zabawki oddechem
Poproś dziecko, aby ułożyło się wygodnie na łóżku i rozluźniło mięśnie. Połóż dziecku na brzuchu pluszową zabawkę i powiedz, aby w ciszy obserwowało jak pluszak porusza się w dół i w górę wraz z każdym oddechem. Niech dziecko oddycha swobodnie w swoim naturalnym rytmie. Może wyobrazić sobie, że swoim spokojnym oddechem kołysze zwierzątko do snu.
3. Doznania
Wręcz dziecku coś do jedzenia, najlepiej aby miało łatwo wyczuwalny zapach, np. kawałek pomarańczy, albo jabłka. Poproś dziecko, aby spojrzało na owoc, wzięło w dłonie i poczuło jego chropowatą skórkę lub wilgotny miąższ. Niech zrobi to z zamkniętymi oczami, a następnie z otwartymi. Niech ściśnie owoc przy uchu i posłucha dźwięku, który powstaje. Poproś dziecko, aby powąchało owoc. Czy podoba mu się ten zapach? Czy coś się dzieje pod wpływem tego zapachu (np. pojawiają się jakieś emocje, ślina napływa do ust, zaczyna burczeć w brzuchu)? Poproś dziecko, aby włożyło owoc do buzi, ale jeszcze nie gryzło. Niech sprawdzi językiem jaki jest ten miąższ – czy gładki, czy może chropowaty, czy jest zimny albo mokry itp. Następnie niech powoli zacznie przeżuwać. Czy coś słychać podczas gryzienia? Jaki smak ma ten owoc? Czy jest słodki, a może kwaśny? Jakie to wrażenie?
4. Sztuka dotyku
Poproś dziecko, aby zamknęło oczy i daj mu jakiś przedmiot do ręki. Poproś, aby opisało jaka ta rzecz jest w dotyku. Czy jest gładka, włochata czy może chropowata? Zimna czy ciepła? Ciężka lub lekka? Niech dziecko opisze przedmiot najdokładniej jak potrafi. Nie chodzi o to, aby zgadło co trzyma w ręku, tylko aby skupiło się na doświadczeniu za pomocą dotyku, jaki ten przedmiot jest.
Źródło:
Snel E., Uważność i spokój żabki.
Greenland S.K., Dziecko wolne od stresu
