Termin integracja sensoryczna określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych, czyli innymi słowy bodźców napływających do mózgu receptory. Mózg, otrzymując informacje pochodzące ze zmysłów (wzrok, słuch, równowaga, dotyk, kinestezja) rozpoznaje je, interpretuje oraz integruje z wcześniejszymi doświadczeniami. Następnie tworzy reakcje: to może być ruch lub myśl.
Objawy zaburzeń SI
Zaburzenia integracji sensorycznej dotykają coraz więcej dzieci i coraz wcześniej są diagnozowane. Po czym można poznać, że dziecko może wymagać diagnozy?
Jeśli Twój maluch ma wszystkie lub niektóre z tych objawów:
- Problemy z zasypianiem lub niespokojny sen, dziecko wierci się podczas snu i często zmienia pozycje szukając tej właściwej
- Jest nadpobudliwy?
- Nieadekwatnie reaguje na dźwięki?
- Unika dotyku, przytulania?
- Drażni go dźwięk z odkurzacza a uwielbia głośną muzykę
- Zasłania uszka w tłumie i mówi, że jest za głośno
- Drażnią go metki lub szwy w ubraniach zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz
- Ma problemy z żuciem, przełykaniem?
- Nie chce się ubrudzić? Unika piasku, trawy, farb?
- Jest niezgrabny, ma problem z utrzymaniem równowagi?
- Jest nadwrażliwy na światło?
- Ma problem z emocjami, bywa wybuchowy, nie potrafi się wyciszyć?
W takim wypadku warto skonsultować sprawę z terapeutą SI. Pamiętaj, że terapia integracji sensorycznej może być prowadzona wyłącznie przez certyfikowanego terapeutę!
Wystarczy kilka objawów do zdiagnozowania zaburzenia SI. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie - mogą zdarzyć się przypadki dzieci, które uwielbiają malować farbkami swoimi dłońmi, nie unikają piasku, ale mają duże problemy z emocjami, niespokojnym snem i są tzw. niezgrane ruchowo. Każde dziecko jest inne, każde należy obserwować i niepokojące objawy skonsultować w celu potwierdzenia lub wykluczenia danego zburzenia. Warto także wiedzieć, że dziecko inaczej odbiera bodźce, więc delikatne dotknięcie jakieś części ciała przez rodzica lub inne dziecko może u niego wywołać uczucie bólu. Co zaskakujące, to silne uderzenie ręką (np. klaps) - może być przyjemne i odbierane jako zabawa. Nie ignorujmy komunikatów: Auuu bolało!, Jest za głośno, Ale tu śmierdz!i i zwracajmy baczną uwagę na szczegóły w życiu codziennym.
Jak wygląda terapia zaburzeń SI?
Terapia zaburzeń integracji sensorycznej polega na uczeniu prawidłowego odbioru i adekwatnej interpretacji bodźców – zarówno tych pochodzących z otoczenia, jak i tych płynących bezpośrednio z własnego ciała. To dla malucha czysta frajda, gdyż ma charakter tzw. naukowej zabawy i odbywa się w sali wyposażonej w specjalistyczny sprzęt i różnorodne pomoce. Terapeuta przygotowuje zestaw ćwiczeń indywidualnie dobrany do potrzeb konkretnego dziecka. Zadania mają różny stopień trudności: jest huśtanie, pełzanie, turlanie, balansowanie i wiele innych przyjemności! Wszystko po to, aby usprawnić pracę systemu nerwowego. Te pozornie błahe ćwiczenia mogą usprawnić także motorykę małą i dużą oraz koordynacje wzorkowo-ruchową, co ma duży wpływ w późniejszych latach na edukacje i sukces szkolny.
Ponadto metoda SI wykorzystywana jest w pracy z dziećmi:
• ze specyficznymi trudnościami szkolnymi, takimi jak: dysleksja, dysgrafia, dysortografia, słaba koncentracja uwagi
• z ADHD, ADD
• z mózgowym porażeniem dziecięcym
• z wadami genetycznymi
• z autyzmem, zespołem Aspergera
• z zaburzeniami mowy
• z upośledzeniem umysłowym
• z potrzebami ruchowymi, które nie potrafią "usiedzieć w miejscu"
• z grupy ryzyka, wcześniaków z uszkodzeniami okołoporodowymi
• dzieci z trudnościami w koncentracji uwagi
• z opóźnieniem psychoruchowym
Zaburzenia SI: jak im przeciwdziałać?
Oto kilka prostych rzeczy, które można wykonać w domu a, które mogą okazać się pomocne:
- Przytulaj, głaszcz i masuj swoje dziecko.
- Noś na rękach, kołysz i bujaj. Nie bój się, na pewno go nie rozpieścisz!
- Wkładaj do rąk dziecka różne zabawki, nie zabraniaj swobodnej eksploracji (w tym wkładania do buzi).
- Oswajaj dziecko z różnymi dźwiękami. Poza muzyką są również inne dźwięki: pozwól mu stukać łyżeczką albo pokrywkami od garnków
- Pozwalaj dziecku na swobodny ruch. Najlepiej niech leży na podłodze na bezpiecznym, twardym podłożu. Dzięki temu może swobodnie się turlać, pełzać i eksplorować otoczenie!
- Pozwalaj dziecku trochę się pobrudzić: niech poznaje różne smaki, faktury i konsystencje całym ciałem.
- Starsze dzieci powinny regularnie uprawiać sport oraz unikać siedzenia przez komputerem i telewizorem.
Ważne:
Z problemów w zakresie integracji sensorycznej się nie wyrasta. Te problemy ciągną się przez całe życie. Dlatego tak ważna jest wczesna interwencja, która może wspomóc i ułatwić funkcjonowanie a jednocześnie poprawić jakość całego życia!
