Gdy rodzi się dziecko zawsze jest unikalne i wyjątkowe. U rodziców i opiekunów pojawia się wtedy pytanie: Czy jest utalentowane, czy nie? Według współczesnej wiedzy o człowieku, wiadomo już na pewno, że każdy posiada „jakieś” talenty. Ten fakt w pewnym sensie uspokaja każdego rodzica. Każdego, który taką wiedzę posiada i potrafi obserwować oraz wspierać swoje dziecko w odkrywaniu jego naturalnych predyspozycji. Talent, według Instytutu Gallupa, to: „Trwały, powtarzalny wzorzec myślenia, działania lub odczuwania, który może znaleźć pozytywne zastosowanie”. Definicja ta odbiega często od powszechnej opinii w środowisku rodziców, którzy w starym schemacie rozumienia zjawiska, „podglądają” swoje dziecko, mając nadzieję, że urodził im się wybitny geniusz matematyki, muzyki lub sportowiec. Podczas, gdy każde dziecko przejawia predyspozycje w określonych dziedzinach, rodzice „czekają na jakiś cud”, który potwierdzi ich wycelowane w jakąś dziedzinę - oczekiwania. To do czego warto, moim zdaniem, namawiać rodziców, wychowawców, nauczycieli i opiekunów, to do działań wspierających ich umiejętność obserwacji i używania języka wspierającego rozpoznawanie talentów u dzieci. Czy myśleli Państwo kiedyś o swoim dziecku, że ma talent do wiązania sznurówek, talent do spóźniania się, talent do plamienia się, lub jest np. wybitnym strategiem organizującym imprezy dla swoich rówieśników… Tak, tak, można mieć, według Instytutu Gallupa, również takie talenty. Jeżeli są to powtarzalne wzorce i można liczyć na to, że się pojawią… Jeżeli dziecko robi to często i do tego z motywacją wewnętrzną to… taki talent!
Czy Twoje dziecko ma talent?
Szkolenia wspierające rodziców w odkrywaniu talentów u dzieci, uczą ich najpierw takiego sposobu myślenia i przybliżają współczesną wiedzę. Uczą otwartości w tym temacie i ćwiczą język wspierający budowanie własnej wartości u dziecka, oraz jego wiedzę o samym sobie. Co warto robić? Obserwować dziecko, jego aktywności i pasje do działania, jego wrażliwość i to do czego „się zapala”. Bycie na „zielonej ścieżce swojego talentu” jest dla każdego z nas, a dla dziecka szczególnie bardzo przyjemne, potrafi działać nie tylko z dużym zaangażowaniem, ale też skupia na danej czynności i działaniu długo uwagę, posiada wysoki poziom motywacji wewnętrznej i sprawia mu to po prostu przyjemność.
Czasem rodzice skarżą się słowami: „nie mogę go od tego oderwać”, „całkiem ją /go to pochłania…”, „nie mam pojęcia co go tak zaciekawia…”, „nawet jak ją/go proszę, nie chce skończyć”. Jeżeli Państwo mają takie obszary u swoich dzieci, proszę się nie niepokoić – tak właśnie „rodzi się talent”. Ćwiczenie czyni Mistrza! Dzieci to wiedzą, lubią się uczyć, odkrywać, działać, próbować, popełniać błędy, wyciągać wnioski i dalej próbować, uczyć się, odkrywać i tak bez końca… Talent + wiedza + umiejętności = Mocna strona. I tak właśnie dzieci pokazują światu do czego są stworzone, tylko czy rodzice tak właśnie te działania postrzegają?
W jakim wieku w dziecku rodzi się talent?
Moglibyśmy postawić pytanie: Jak wcześnie można zaobserwować te powtarzalne wzorce, zwane dzisiaj talentami? Odpowiedź jest prosta i znana, bardzo wcześnie. Kiedy dziecko ma dwa latka, trzy… potem kiedy idzie do przedszkola, szkoły itp. Każdy dzień i czas jest dobry, by odkrywać talenty i predyspozycje. Potrzebna jest tylko do tego obserwacja bez osądu, czas, życzliwość i brak oczekiwań dorosłych. Pomagają zadawane dziecku pytania: Co lubisz robić? Na co masz dzisiaj ochotę? Wybierasz to, czy to? Lub nasze komentarze: Zrobiłeś to wyjątkowo! Wspaniale ci to wyszło! Zachwycają mnie twoje sposoby działania, myślenia, reagowania… Pamiętajmy jednak, że dzieci mają wyjątkowe „czujniki prawdy” rejestrujące nasze intencje, oczekiwania i oceny. Dlatego najważniejszym zjawiskiem we wspieraniu odkrywania talentów dziecka, jest naturalność rodziców i opiekunów, tak zwane Towarzyszenie w drodze odkrywania samego siebie i radość z każdego odkrycia. Powtórzę: KAŻDEGO, nawet takiego, które nie do końca jest tym na co MY dorośli czekamy, MY dorośli oczekujemy. Co jest jeszcze ważne? No chyba najważniejsza jest jeszcze wiedza KOGO współcześnie obserwujemy, bo pokolenie Y to zjawisko nie do końca znane każdemu dorosłemu…
Nasze dzieci – te w przedszkolach i te trochę starsze ze szkół podstawowych, a nawet gimnazjów, przez naukowców zaliczone zostały do pokolenia Y. Wychowują się w świecie wypełnionym iPodami, komputerami, grami na PSP i Internetem. Od najwcześniejszych lat mają dostęp do najnowocześniejszych technologii. Większość obecnie produkowanych zabawek wydaje dźwięki, śpiewa piosenki, niekiedy w kilku językach, świeci i porusza się. Co więcej, w sklepach znaleźć można gry komputerowe już dla… dwulatków.
Co sprawia, że nasze dzieci rozwijają się w takimi tempie?
I właśnie ten, jakże intensywny kontakt z nowoczesnymi technologiami sprawia, że ogromną przewagą pokolenia Y jest kreatywność, umiejętność selekcjonowania informacji, pracy z materiałami graficznymi i duża wyobraźnia. Co więcej, rodzice mogą być pewni, że ich pociechy osiągną lepsze wyniki w testach IQ niż dzieci w ich wieku jakieś dwadzieścia lat temu.
Z pewnością zauważyli Państwo, że dzieci w wieku przedszkolnym są fanami reklam… Jak dowodzą amerykańskie badania, większość dzieci jeszcze przed pójściem do szkoły rozpoznaje co najmniej 200 logotypów, natomiast prawie połowa przebadanych pięciolatków domaga się konkretnych marek wymieniając je z ich nazwy. To też jest specyfika pokolenia Y.
Kluczowym słowem dla tego pokolenia jest WIELOWĄTKOWOŚĆ. Czy Państwa dzieci uczęszczają, bądź planujecie posłanie ich na zajęcia poza szkolne? Czy uprawiają sport, uczą się gry na jakimś instrumencie, a może chodzą na zajęcia plastyczne? Jeśli odpowiedzieli Państwo twierdząco na chociaż jedno z tych pytań, to w taki właśnie sposób wspieracie w Waszych dzieciach umiejętność, a nawet i talent wykonywania wielu zadań w tym samym czasie. Dlatego też, za jakiś czas, gdy Wasze dziecko pójdzie do szkoły zobaczycie je biegające po pokoju, ze słuchawkami na uszach przy włączonym komputerze i z telefonem komórkowym w ręku, a na pytanie: „co robisz?” usłyszycie Państwo odpowiedź: „uczę się”. NIE BĄDŹCIE ZDZIWIENI! Będzie to prawda. Pokolenie Y potrzebuje ciągłego dopływu różnych bodźców w postaci muzyki i obrazu. Inaczej nudzi się i niecierpliwi.
Jaką rolę odgrywa w tym wszystkim rodzic?
Dotychczasowe obserwacje pokolenia Y wskazują też obszary, dla których wspierania i rozwijania kluczową role odgrywają właśnie rodzice. Obecne dzieci wychowywane są w czasach dobrobytu, nigdy nie widziały (na szczęście) kartek na mięso, kolejek w sklepach i pustych półek… Ale z tego właśnie powodu młodzi ludzie wydawać się mogą mało zapobiegliwi, nastawieni roszczeniowo... Może brakować im hartu ducha i odporności na przeciwności losu. Co więcej, pokolenie Y ma trudności z samodzielnym podejmowaniem decyzji. Naukowcy zwracają uwagę, że zostali oni wychowani na narcyzów, a konfrontacja z rzeczywistością bywa dla nich wielkim przeżyciem.
Choć z drugiej strony… Trzeba zauważyć, że dla pokolenia Y ważniejsze jest BYĆ niż MIEĆ. Ważne jest szczęście osobiste, zabawa i rozwój. Ważna jest dobra atmosfera, zaufanie i spokój.
Pojawiają się jednak niepokojące doniesienia dotyczące sposobów komunikacji i kompetencji społecznych pokolenia Y. Intensywne wykorzystywanie nowoczesnych technologii i używanie komputerów, a przede wszystkim Internetu oraz różnego rodzaju komunikatorów już od najmłodszych lat powoduje, że Państwa dzieci mogą mieć trudności z czytaniem ze zrozumieniem tekstów dłuższych niż jedna strona, pisaniem wypracowań, budowaniem zdań wielokrotnie złożonych, stosowaniem reguł gramatycznych, ortograficznych oraz interpunkcyjnych.
Na zakończenie, pragnę zwrócić uwagę, że pokolenie Y ma również problemy z odczytywaniem i interpretowaniem uczuć innych ludzi. Częstsze przebywanie przed monitorem komputera, a nie w otoczeniu rówieśników powoduje słabszy rozwój neuronów lustrzanych (rozwijających się poprzez bezpośrednie kontakty z innymi ludźmi) a przez to… zanik empatii. Co więcej, dzieci wychowane w czasach reality-show uważają, że szacunek do prywatności to fanaberia…
Piszę o tym, by budować Państwa wiedzę i świadomość. Rodzicom, opiekunom, nauczycielom pokolenia Y pokazujemy obszary, w których nasi wychowankowie mogą potrzebować wsparcia. A my świadomi, tego KIM jest pokolenie naszych dzieci będziemy mogli szybciej i prościej do nich dotrzeć, obserwować ich zachowania, wspierać na drodze rozwoju i poszukiwania zielonej ścieżki własnego rozwoju.
autorzy:
Renata Gut
Anna Brzosko
Bibliografia:
Fazlagić J. A. – Know-how w działaniu! Jak zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki zarządzaniu wiedzą. Wydawnictwo HELION, Gliwice 2010.
Fazlagić J. A. – Charakterystyka pokolenia Y.,
http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=25&id=549#5 z dnia 26.08.2010 r.
Stasiak P. – Krytyka pustego rozumu., „Polityka”, 37(2773), 11.09.2010, ss. 80-82.
Solska J. – Raport: Pokolenie Y na rynku pracy. Młodość idzie w klapkach., „Polityka”, http://www.polityka.pl/rynek/gospodarka/270628,1,raport-pokolenie-y-na-rynku-pracy.read z dnia 26.08.2010 r.
Żylińska M. – Szkoła szkodzi na mózg., „Polityka”, 36(2772), 4.09.2010, ss. 28-30.
Fundacja „Rodzice Przyszłości” propaguje ideę świadomego rodzicielstwa i wspiera rodziców, przekazując im wiedzę oraz umiejętności, które pozwolą im stworzyć silną i szczęśliwą rodzinę oraz umożliwią prawidłowy i zrównoważony rozwój ich dzieci. Korzystając z nowoczesnych, interaktywnych form komunikacji, fundacja przekazuje kompleksową wiedzę z zakresu rozwoju dziecka, psychologii wychowawczej i edukacji.
Więcej na stronie www.rodziceprzyszlosci.pl
„Sprawdź czy jesteś świadomym rodzicem” to hasło społecznej kampanii poświęconej świadomemu wychowywaniu dzieci. Akcja ma na celu zwrócenie uwagi na problemy braku przygotowania rodziców do roli jaką powinni pełnić w zakresie tworzenia silnej, szczęśliwej rodziny oraz umiejętności dotyczących prawidłowego rozwoju i świadomego wychowywania dzieci.
