Znałam właściwości lecznicze czosnku - bardzo dobrze poznałam je na studiach, ale przyznam się szczerze - byłam sceptycznie do niego nastawiona. Nasza pediatra polecała mi syrop z czosnku, miodu i cytryny już od wielu lat, ale ja uparcie twierdziłam, że moje dzieci tego nie wypiją. Kompletnie do tego nieprzekonana w październiku 2014 roku zaczęłam podawać syrop swoim dzieciom. Teraz po okresie jesienno-zimowym mogę uczciwie powiedzieć - syrop z czosnkiem działa!
Dla niedowiarków dowody:
- Małgosia (1,5 roku) – 0 antybiotyków od października do kwietnia,
- Ania (5 lat) - 1 antybiotyk w marcu,
- Kuba (7 lat) – 1 antybiotyk przy szkarlatynie
Dla porównania w poprzednich latach: od 3 do 5 antybiotyków od października do kwietnia. Dlatego, w następnym sezonie jesienno-zimowym, po raz kolejny zaufam przyprawie o wspaniałych właściwościach leczniczych, do czego i Was zachęcam.
Czosnek: lek niezastąpiony w domowej apteczce
Czosnek (Allium sativum L.) jest znaną i powszechnie używaną przyprawą, ale jest również lekiem roślinnym o bardzo ciekawych i różnorodnych właściwościach. W medycynie ludowej stosowany był już od starożytności do leczenia chorób zakaźnych, ran i owrzodzeń. W staroegipskim papirusie medycznym Ebersa (ok. 1550r. p.n.e) wymienione są aż 22 preparaty lecznicze na bazie czosnku. Hipokrates polecał czosnek w schorzeniach układu pokarmowego a Dioskurides pisał, że „czosnek jedzony wypędza tasiemca i pędzi mocz”. W Egipcie sok z czosnku stosowany był do pozbycia się robaków i tasiemców z przewodu pokarmowego. A w średniowieczu (w okresach zarazy) ludzie nacierali czosnkiem ciała, nosili jako amulety lub zawieszali nad wejściem do chat. Czosnek był również zalecany w przypadku ukąszeń przez owady, zakażeń przewodu pokarmowego czy w chorobach płuc i górnych dróg oddechowych
Czosnek: właściwości lecznicze
Właściwości lecznicze czosnku zostały potwierdzone w licznych badaniach naukowych. Wykazano, że wyciągi z czosnku działają:
- Przeciwbakteryjnie. Działanie to związane jest z wpływem wyciągów z czosnku oraz zawartych w nim związków na liczne szczepy bakterii zarówno Gram-dodatnich jak i Gram-ujemnych (Escherichia, Salmonella, Klebsiella, Proteus, Staphylococcus, Streptococcus, Bacillu). Na uwagę zasługuje fakt, że czosnek wykazuje dużą skuteczność wobec pałeczek Helicobacter pylori, odpowiedzialnych za stany zapalne i owrzodzenia bakterii Mycobacterium, które mogą powodować gruźlicę a jednocześnie związki zawarte w nim działają stymulująco na rozwój dobroczynnych kultury bakterii z rodzaju Lactobacillus. Ponadto wyciąg z czosnku stosowany w formie płukanek, obniża ilość bakterii (paciorkowców Streptococcus mutans) w ślinie. Czosnek i jego związki działają także na bakterie beztlenowe w szczególności na Bacteroides, Actinomyces i Clostridium.
- Przeciwwirusowo. Wyciągi ze świeżego czosnku wykazują aktywność przeciwwirusową w stosunku do wirusów: opryszczki, cytomegalii a także innych wirusów powodujących infekcje dróg oddechowych. Mechanizm takiego działania może być związany z blokowaniem integracji wirusa z DNA komórki gospodarza.
- Przeciwgrzybiczo. Czosnek oraz jego wyciągi wykazują aktywność przeciwgrzybiczą w stosunku do grzybów: Candida, Sacharomyces, Pichia. Udokumentowano, że wyciągi z czosnku chronią chorych na AIDS przed zakażeniami grzybami Cryptococcus neoformans.
- Przeciwpasożytniczo. Czosnek wykazuje aktywność przeciwpierwotniakową, zapobiega uszkodzeniom tkanek ssaków wywołanych przez trofozoity Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki), ponadto działa amebobójczo oraz hamuje wzrost: Giardia lamblia, Leishmania major, Crithidia fasciulata i Leptomonas colosoma.
- Przeciwnowotworowo. Dotychczas przeprowadzone badania epidemiologiczne wykazały wyraźną zależność pomiędzy dietą bogatą w czosnek a niską zachorowalnością na nowotwory układu pokarmowego. Nie bez znaczenia jest zapewne wspomniany wcześniej fakt, iż czosnek wykazuje dużą skuteczność wobec pałeczek Helicobacter pylori, odpowiedzialnych za stany zapalne i owrzodzenia żołądka a w następstwie jego nowotwory. Dodatkowo w badaniach wykazano, że czosnek działa antyproliferacyjne (hamuje namnażanie się komórek nowotworowych) w stosunku do różnych komórek nowotworowych. Ponadto udowodniono, że czosnek chroni komórki i organizm przed szkodliwym działaniem różnych czynników rakotwórczych.
- Działanie w obrębie układu krążenia. Czosnek oraz jego składniki działają przeciwmiażdżycowo, hipotensyjnie, antyoksydacyjnie, ponadto obniżają poziom cholesterolu i zapobiegają agregacji płytek krwi co jest niezmiernie ważne i istotne w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych.
Skąd się bierze aktywność biologiczna czosnku?
Spośród związków chemicznych obecnych w czosnku na uwagę zasługują organiczne związki siarki a wśród nich allina. Allina pod wpływem enzymu allinazy (obecnej w czosnku) ulega przekształceniu do allicyny odpowiedzialnej za charakterystyczny zapach i właściwości prozdrowotne czosnku. Wykazuje ona zdolność wnikania do cytoplazmy erytrocytów oraz przenikania przez warstwę białkowo-lipidową komórek bez jej uszkadzania. Dzięki temu wpływa na procesy biochemiczne zachodzące wewnątrz komórek. Trzeba zaznaczyć, że enzym allinaza uaktywnia się dopiero w rozdrobnionym czosnku i dopiero wtedy przekształca nieaktywną allinę w biologicznie czynną allicynę.
Czosnek: co warto wiedzieć?
- Objawy toksyczne występują dopiero po spożyciu 600g świeżych główek w ciągu dnia!
- Aby allina (obecna w świeżym czosnku) uległa przekształceniu w aktywną allicynę konieczne jest uszkodzenie tkanek czosnku poprzez rozgniecenie, zmiażdżenie, pokrojenie, wyciśnięcie itp. – im bardziej tym lepiej. Uszkodzenie tkanek czosnku powoduje uwolnienie enzymu – allinazy, jej aktywację a tym samym przekształcenie nieaktywnej alliny w aktywną allicynę.
- Ogrzewanie czosnku w wysokiej temperaturze prowadzi do utraty aktywności biologicznej czosnku, co wiąże się z zahamowaniem aktywności enzymatycznej allinazy. Dlatego też, rozdrobniony czosnek należy dodawać do ostudzonej wody lub ostudzonego mleka.
- Wykazano, że zawarte w czosnku związki siarki przedostają się do mleka matki i wpływają korzystnie na wyrobienie nawyku ssania u niemowląt.
- Na rynku dostępne są liczne preparaty zawierające sproszkowany czosnek lub wyciągi z czosnku – dobrze zwrócić uwagę i wybrać te, które są standaryzowane na zawartość allicyny (czyli mają określoną ilość tego związku w tabletce czy w kapsułce).
