Bardzo często kontakt naszych dzieci z książka ogranicza się jedynie do styczności z nią w szkole bądź w przedszkolu. Dzisiejsi rodzice są już bardziej świadomi tego, jaki wpływ ma czytanie na rozwój dziecka, jednak niestety często domowa biblioteczka ogranicza się jedynie do słownika języka polskiego, książki telefonicznej i kilku niekoniecznie trafionych prezentów. Co gorsza dzieci sięgają po nie, kiedy potrzebują masażu dziąseł przy rosnących ząbkach albo ciekawie wyglądającej kartki do rysowania. Tak naprawdę wiele zależy od naszej postawy i osobistego nastawienia do książki.
Jaka książka dla dziecka?
W momencie wyboru książki dla malucha musimy zwrócić uwagę przede wszystkim na wiek dziecka, jego zainteresowania i możliwości poznawcze. Tylko wtedy będziemy mogli wpłynąć konkretnie na rozwój dziecka. Nie możemy tłumaczyć odchodzenia od czytania dzieciom brakiem czasu i zastępowania słowa czytanego bajkami telewizyjnymi i grami komputerowymi. Jedynym broniącym się jako tako środkiem multimedialnym są „audiobooki”, których używanie wybaczam tym, którzy nie czują się silni w kwestii modulowania głosem i improwizacji, choć wg mnie nie jest to umiejętność wymagana na zaawansowanym poziomie do czytania dziecku. Jednak jeśli wybierzecie piękne bajki dla dzieci czytane przez samego autora bądź niezwykle wczuwającego się w rolę aktora pozbawiacie dziecko kontaktu i budowania więzi z Tobą i z samą książką.
Rozwój dziecka to również zdolność poszanowania książek. Aby wykształcić w dzieciach szacunek do nich można również stworzyć mini biblioteczkę dla przedszkolaka. Równe ustawianie na półce, odkładanie na miejsce, delikatne przewracanie kartek są to drobne kroki do wyrabiania w dziecku poczucia estetyki i poszanowania kultury.
Kolejna rzecz to codzienne czytanie dzieciom (również wspólne czytanie), jednak pamiętajcie, aby każdą nieznaną książkę przeczytać wcześniej samemu. Często w niewinnie wyglądających publikacjach kryją się nieodpowiednie dla dzieci treści. Nawet sprawdzone baśnie, szczególnie w oryginalnych wersjach a nie przekładach na język polski pozostawiają wiele do życzenia. Oczywiście nie poprzestawajmy na czytaniu. Dziecko powinno poznać książkę jako przedmiot namacalny, który może wziąć do ręki nawet, jeśli nie potrafi jeszcze czytać. W tym względzie istotną sprawą przy doborze książek jest ilustracja. Tekst znajdujący się na stronie nie powinien być zbyt długi a ilustracja najlepiej, aby znajdowała się na tej samej lub sąsiedniej stronie. Co za tym idzie sama ilustracja musi być adekwatnym odzwierciedleniem treści. Dzieci w wieku przedszkolnym cechują się myśleniem konkretno-wyobrażeniowym, tzn. bardzo ogólnikowym. To, co podajemy im „na tacy” jest konkretne i możliwe do odczytania w jeden, konkretny sposób.
Ilustracje w książkach dla przedszkolaków muszą być wyraziste, z dokładnie zarysowanymi konturami, niewielką liczbą elementów na stronie, o przejrzystej kompozycji. Kolory powinny być czyste, nasycone lub jasne, ale wyraziste, wywołujące pogodny nastrój i oddziaływujące pozytywnie. Barwy brunatne i szare, przybrudzone przerażają i zniechęcają dzieci. Równie ważna jest mimika twarzy postaci przedstawianych na ilustracji. Obraz podsumowuje i streszcza zawarty na stronie tekst, obrazuje najważniejsze wątki, unaocznia nieznane słowa, dostarcza wyobrażeń na dany temat. Dziecko oczekuje od ilustracji w książce nacechowania uczuciowego, uspokojenia i odprężenia. Książka z ilustracjami w rękach dziecka to również dobry sposób na naukę czytania. Jedno proste zdanie na stronie połączone z ilustracją powinno być powiązane z kolejnym na następnej stronie. Oczywiście z wiekiem i rozwojem emocjonalnym, poznawczym i z nabywaniem umiejętności czytania możemy proponować dzieciom książki trudniejsze, z ukrytymi wątkami, mniej barwna i wyrazista ilustracją. Powyższe, ścisłe zasady są ważne przede wszystkim podczas pierwszego kontaktu z książką w wieku wczesno przedszkolnym.
Naszym zadaniem jako dorosłych jest dostarczanie dzieciom możliwości rozwijania gustów czytelniczych i zaprzyjaźnienie malucha z książką we wczesnym dzieciństwie, oczytany przedszkolak stanie się zapewne wrażliwym i mądrym uczniem, a także wartościowym człowiekiem.
