Co to jest styl przywiązania?
Styl przywiązania to sposób, w jaki dzieci łączą się emocjonalnie z opiekunami, najczęściej z matką. To, w jaki sposób rodzic reaguje na potrzeby dziecka, jak zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa, ma ogromny wpływ na kształtowanie się tego stylu. Istnieje kilka podstawowych typów przywiązania: bezpieczne, lękowe, unikające oraz zdezorganizowane.
Według psychologa Johna Bowlby'ego, który jest jednym z twórców teorii przywiązania, dzieci potrzebują stabilnej i opiekuńczej relacji z dorosłymi, aby rozwijały się w sposób zdrowy emocjonalnie. Wzorce przywiązania, które kształtują się w dzieciństwie, mają wpływ nie tylko na sposób, w jaki dziecko postrzega siebie i innych, ale również na to, jak buduje późniejsze relacje, w tym z własnymi dziećmi.
Jak nasz styl przywiązania wpływa na macierzyństwo?
Bezpieczne przywiązanie
Jeśli w dzieciństwie doświadczałaś stabilnej, ciepłej więzi z opiekunami, prawdopodobnie wykształciłaś bezpieczny styl przywiązania. Badania wykazują, że osoby, które wychowywały się w takich warunkach, mają większą zdolność do nawiązywania zdrowych relacji i do bycia troskliwymi rodzicami. „Rodzice, którzy sami byli otoczeni miłością i opieką, często powielają te wzorce w swoich rodzinach, będąc gotowi zaspokajać potrzeby emocjonalne swoich dzieci” – zauważa psycholożka Mary Ainsworth, współpracowniczka Bowlby'ego, która badała wzorce przywiązania u niemowląt.
Dzięki poczuciu bezpieczeństwa, masz większą pewność siebie jako matka, łatwiej nawiązujesz kontakt ze swoim dzieckiem, a Twoje reakcje są bardziej adekwatne do jego potrzeb. Wspierasz jego rozwój emocjonalny, dając mu przestrzeń do eksplorowania świata, jednocześnie zapewniając wsparcie i ochronę.
Lękowe przywiązanie
Dzieci, które wychowują się w rodzinach, gdzie opiekunowie często są nieprzewidywalni, niestabilni lub ignorują ich potrzeby, mogą wykształcić lękowy styl przywiązania. Takie osoby mogą w dorosłości obawiać się odrzucenia i mieć trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji. Z perspektywy macierzyństwa, może to przejawiać się w nadmiernej trosce o dziecko, strachu przed zranieniem go lub w obawie, że nie będziesz w stanie sprostać jego oczekiwaniom.
Psycholog Inge Bretherton pisze, że matki z lękowym stylem przywiązania mogą mieć tendencję do nadmiernego reagowania na potrzeby swoich dzieci, co wynika z ich własnych obaw i braku poczucia bezpieczeństwa. „Nieświadome przenoszenie lęków z dzieciństwa na własne dzieci może prowadzić do nadmiernej kontroli lub trudności w nawiązywaniu równowagi w relacji” – zauważa Bretherton.
Unikające przywiązanie
Dzieci, które dorastają w rodzinach, gdzie opiekunowie byli emocjonalnie niedostępni lub zbyt odlegli, mogą wykształcić styl unikający. Takie osoby mogą w dorosłości unikać bliskich więzi i mieć trudności z okazywaniem emocji. W kontekście macierzyństwa może to prowadzić do trudności w budowaniu głębokiej więzi z dzieckiem.
Kiedy matka ma unikający styl przywiązania, może unikać zbytniego okazywania czułości, stawiając na samodzielność i niezależność dziecka. Może to wynikać z lęku przed byciem zbyt blisko emocjonalnie lub z nieumiejętności dzielenia się swoimi uczuciami. „Rodzice, którzy sami doświadczyli braku emocjonalnej bliskości w dzieciństwie, mogą mieć trudności w nawiązywaniu bliskich więzi z dziećmi” – mówi psycholog Susan Johnson.
Zdezorganizowane przywiązanie
Dzieci, które doświadczają przemocy, zaniedbania lub niestabilności emocjonalnej, mogą wykształcić zdezorganizowany styl przywiązania. W dorosłym życiu może to prowadzić do trudności w nawiązywaniu jakiejkolwiek spójnej więzi z dziećmi, ponieważ osoba nie nauczyła się, jak odpowiednio reagować na emocje i potrzeby swoich dzieci. Matki z takim stylem przywiązania często same borykają się z wewnętrznymi konfliktami, które mogą wpływać na ich zdolność do odpowiedniego reagowania na potrzeby dziecka.
Zmiana wzorców przywiązania
To, jak byliśmy wychowywani, nie musi definiować tego, jak będziemy wychowywać nasze dzieci. Praca nad sobą i zrozumienie własnych wzorców przywiązania może pomóc w przełamaniu niekorzystnych schematów i w stworzeniu bezpiecznego i wspierającego środowiska dla swojego dziecka. Psychologowie, tacy jak Daniel Stern, podkreślają, jak ważne jest, by świadomie budować więź z dzieckiem, być obecnym i dostrzegać jego potrzeby.
Macierzyństwo to proces, który może stać się okazją do uzdrowienia własnych ran z dzieciństwa. Zrozumienie, jak nasze własne doświadczenia kształtują nas jako matki, daje szansę na to, by świadomie tworzyć zdrowe więzi z dziećmi, które w przyszłości mogą stać się fundamentem ich własnych, bezpiecznych i pełnych miłości relacji.
Zatem, nie zapominaj – Twoje doświadczenia nie muszą ograniczać Twojego macierzyństwa. Dzięki pracy nad sobą możesz stawić czoła trudnościom, które się pojawią, i być matką, jaką chciałabyś być.
