Pobieżny przegląd dostępnych dla turystów twierdz, warowni i zamków (lub ich okazałych ruin) wskazuje, że mamy ich w kraju kilkaset, z czego co najmniej sześćdziesiąt kilka w najwyższym stopniu wartych odwiedzenia. Większość z nich została wspaniale odrestaurowana, posiada bogate wnętrza, jest miejscem wielu kulturalnych imprez przez cały rok. Wiele to nowoczesne muzea, posiadające interaktywne sale, z opcjami do zwiedzania dla rodzin z dziećmi. Nie przypominają już w ogóle muzeów z drugiej połowy XX w. po których chodziło się, szurając nogami w za dużych kapciach i oglądało eksponaty za szybką.
Królewskie zamki, warownie i twierdze… czy warto pokazywać je dzieciom? Oczywiście, że tak, wręcz grzechem byłoby tego nie robić! W codziennym zachwycie nad rozwojem techniki, odkrywania tajemnic ludzkiego ciała, praw fizyki i chemii coraz chętniej zabieramy dzieci na festyny i pikniki naukowe, do eksperymentariów i centrów nauki. To dobrze, ale warto równie często zabierać dzieci na spotkanie z przeszłością – wakacje są do tego doskonałą okazją.
Dzieci już od wieku przedszkolnego stykają się w bajkach z „królem i królową”, którzy mieszkali w wystawnych zamkach i pałacach. Tym bardziej z wielkimi emocjami wchodzą na dziedzińce prawdziwych królewskich siedzib, zamków książąt oraz pałaców i słuchają historii opowiadanych przez przewodnika. Zwiedzając okazałe wnętrza, często zmienione w ciekawe muzea pełne oryginalnych pamiątek po władcach naszego kraju, będziecie mogli przybliżyć dzieciom najważniejsze momenty polskiej historii oraz zapoznać je z ciekawymi polskimi legendami. Dzieci z natury interesują się tym co kryje w sobie tajemnicę – kto by nie czuł dreszczyku emocji, schodząc do średniowiecznych lochów?
Propozycje do zwiedzania
Pamiętacie znane powiedzenie polskie, którego uczyliście się w szkole o królu Kazimierzu Wielkim, który „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”? Nie bez powodu je wymyślono! Znakomita większość ocalałych budowli zamkowych w Polsce pochodzi właśnie z okresu panowania Kazimierza Wielkiego, w XIV w. Były to solidne, murowane zamki, najczęściej o cechach obronnych.
Polecamy wycieczkę jednym z najsłynniejszych szlaków turystycznych Polski zwanym Szlakiem Orlich Gniazd, którego nazwa wzięła się od leżących na jego trasie zamków i warowni, odrestaurowanych lub w stanie tzw. „stałej ruiny”, budowanych często na wyniosłych skałach dochodzących do 30 metrów wysokości. Szlak wiedze z Krakowa do Częstochowy, zaliczamy do niego m.in. odnowiony Zamek w Bobolicach i bliźniacze ruiny w Mirowie, odrestaurowany Zamek Rycerski w Korzkwi, ruiny Zamku w Olsztynie k. Częstochowy, Zamek Ogrodzieniec, Zamek Królewski w Pieskowej Skale i inne. Rejonem najbardziej obfitującym w najstarsze zamkowe budowle jest Jura Krakowsko-Częstochowska. Prowadzi przez nią także Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd – oznaczony kolorem czerwonym.
Innym, bardzo ciekawym szlakiem jest Szlak Zamków Piastowskich. Należy do niego piętnaście zamków i grodów piastowskich czyli z czasów pierwszej dynastii królewskiej, panującej w Polsce w średniowieczu. Szlak rozpoczyna się w Zamku Grodno w Zagórzu Śląskim, trasa wiedzie m.in. przez Zamek Książ, Zamek w Bolkowie, Zamek Książąt Świdnicko-Jaworskich, ruiny Zamku Bolczów i inne, a kończy się na Pogórzu Kaczawskim, gdzie usytuowany jest Zamek Grodziec z XV w.
Generalnie rejonem najbardziej obfitujących w zabytkowe zamkowe, pałacowe wnętrza, dobrze zachowane ruiny, warownie i twierdze, jest południe Polski (szczególnie województwo dolnośląskie). Niektórzy zastanawiają się czy warto zwiedzać ruiny. Otóż niejednokrotnie budzą one większe emocje, zadumę niż odbudowany na nowo okazały Zamek w Malborku czy w Warszawie. Dzieje się tak dlatego, że jest coś niesamowitego móc dotknąć ręką miejsc, w których tętniło życie setki lat temu, patrzeć na te same ściany i kamienie, które mieli przed oczyma nasi praojcowie. Rozciągające się ze wzgórz zamkowych widoki przypominają te średniowieczne, a głębokie fosy i resztki grubych murów z dziurami po kulach armatnich wzbudzają silne emocje wśród zwiedzających.
Trudno w krótkim artykule wymienić choćby połowę królewskich, książęcych czy rycerskich budowli wartych odwiedzenia. Opisów najsłynniejszych, najciekawszych obiektów szukajcie w przewodnikach, licznych stronach internetowych poświęconych atrakcjom turystycznym Polski (także na KOGIS.PL w dziale Atrakcje). Na naszej zamkowej top-liście specjalnie znajdują się pozycje mniej znane szerokiemu odbiorcy:
- Ruiny Zamku w Ogrodzieńcu
- Zamek w Kamieniu Ząbkowickim (XIX w.) wraz z 120-hektarowym parkiem
- Zamek pokrzyżacki w Gniewie (XIII w.)
- Zamek w Kwidzynie (XIII-XIV w.)
- Ruiny Zamku Rycerskiego w Rabsztynie (koniec XIV w.)
- Zamek Kamieniecki w Odrzykoniu (ruiny z XIV w.)
- Zamek-warownia w Bytowie ( XIV w.)
- Zamek królewski w Niepołomicach, dawna rezydencja królów polskich (XIV w.)
- Ruiny (okazałe) Zamku w Czorsztynie
- Zamek Dunajec we wsi Niedzica-Zamek (średniowieczna warownia).
Autorem artykułu jest KOGIS Portal Turystyki Dziecięcej www.kogis.pl – organizator kolonii, obozów, wycieczek szkolnych, internetowa baza atrakcji turystycznych.
