Najważniejszą zasadą w czasie zabawy zimą na dworze powinna być „pomyśl, zanim coś zrobisz”. Dość często rodzice i wychowawcy ostrzegają dzieci przed tym, czego nie wolno im robić, by nie narażać siebie lub innych na zagrożenie utraty zdrowia i życia. Jednak już znacznie mniej dorosłych uczy najmłodszych prawidłowego postępowania w razie wypadku, a szkoda, gdyż jak pokazują media, czasem nawet przedszkolaki potrafią komuś uratować życie. Najtrudniej jest uodpornić starsze dzieci i młodzież na działania pod wpływem kolegów. Taka jest specyfika wieku dziecięcego, że najbardziej głupie i nieodpowiedzialne decyzje podejmuje się pod wpływem grupy. Nie znaczy to, że rodzice nie powinni nawet próbować namawiać swoje pociechy do dania oporu niefortunnym zachowaniom.
Bezpieczna zima, nawet w pobliżu zamarzniętych zbiorników wodnych
Gdy chcesz swoje dziecko nauczyć ostrożności podczas zimy, nie tylko zabraniaj, ale przede wszystkim tłumacz dlaczego to robisz. Ofiarami utonięć w lodowatej wodzie w częściowo zamarzniętych zbiornikach wodnych najczęściej są wędkarze, potem dzieci i młodzież, przechodnie skracający sobie drogę, osoby pod wpływem alkoholu. Co ciekawe w Szwecji, ludzie wychodzą na lód dziesięciokrotnie częściej niż w Polsce, a zdarzają się tam 1-2 osoby rocznie, które toną na skutek załamania się tafli. Dlaczego? Odpowiedzią na to pytanie mogą być szkolenia, które przechodzi każdy Szwed od przedszkolaka, wielokrotnie w życiu, które nie tyle zabraniają wchodzenia na lód, ile uczą jak z niego korzystać, a jakie zachowania sprawią zagrożenie. Może warto i w Polsce pójść w tym kierunku? Jakże często widzimy dorosłych, którzy nieprofesjonalnie sprawdzają grubość lodu, a następnie wprowadzają na niego dzieci!
Zamarznięte zbiorniki wodne – zasady korzystania
Już kilkuletnie maluchy potrafią zrozumieć i zapamiętać zasady bezpieczeństwa zimą, które otyczy również przebywania w pobliżu zamarzniętych zbiorników wodnych. Oto one:
– nigdy nie wchodź na lód, którego grubość nie została sprawdzona przez profesjonalistów (taką opinię w zasadzie może wydać tylko strażak lub ratownik)
– pamiętaj, że głębokość zbiornika nie ma żadnego znaczenia! Jeśli wpadniesz do wody, Twoja odzież stanie się ciężka, buty zamienią się w kawałki „betonu”, ciało przeżyje szok termiczny (np. zrobi ci się ciemno przed oczyma) – nie masz większych szans na samodzielne wydostanie się z wody!
– unikaj wchodzenia na lód zwłaszcza, gdy nie ma z tobą drugiej osoby, która w razie czego zawoła pomoc
– w lodowatej wodzie człowiek ma szanse przeżyć od kilku do kilkanastu minut
– zanim zaczniesz samodzielnie ratować człowieka pod którym załamał się lód, zadzwoń pod numer 112, krzycz i wołaj dorosłych, aby uzyskać pomoc
– oceń ryzyko, czy jesteś w stanie samodzielnie pomóc tonącemu
Lód – co musisz o nim wiedzieć
Rozróżniamy lód świeży tzw. czarny lód (najbardziej wytrzymały), śniegolód oraz lód szary. Te ostatnie mogą być nawet 50% mniej wytrzymałe od lodu czarnego. Warstwa śniegu może zmniejszać lub zwiększać wytrzymałość lodu. Grubość pokrywy lodowej na zbiorniku nigdy nie jest taka sama na całej jego wielkości. Jeziora zamarzają i odmarzają od brzegów. Małe zbiorniki mogą zamarzać po całości od razu. Na jeziorach trzeba uważać na pęknięcia ciśnieniowe (szczeliny), które powstają na skutek skoków temperatury. Cieńszy lód będzie także w pobliżu ujść kanałów, oczyszczalni ścieków i innych dopływów, w pobliżu źródeł (także podwodnych) pod mostami oraz w miejscach porośniętych roślinnością podwodną oraz trzciną.
Aby lód na zbiorniku z wodą stojącą utrzymał ciężar chodzącego pojedynczego człowieka musi mieć grubość przynajmniej 7-8 cm. Bezpiecznie wędkować można dopiero na lodzie grubości 10 cm. Jeździć lekkimi pojazdami typu skutery, bojery można po lodzie grubości przynajmniej 12 cm.
Wypadek na lodzie – jak się zachować?
Jeśli lód zarwie się pod Tobą:
- staraj się nie wpadać w panikę, oszczędzaj siły i nie szamocz się, między Twoim ciałem a ubraniem prawdopodobnie wytworzy się mała poduszka powietrzna, która pomoże Ci utrzymać się na wodzie jakiś czas
- jeśli ruchem nóg pod wodą jesteś w stanie zdjąć buty, zrób to, stanowią niepotrzebny ciężar, nie próbuj jednak wykonać tego za wszelką cenę
- staraj się chwycić brzegu lodu i wołaj o pomoc
- jeśli uda ci się wydostać na lód, pod żadnym pozorem nie wstawaj lecz czołgaj się w kierunku brzegu
Jeśli widzisz, że lód załamał się pod kimś:
- nie biegnij ani nie idź po lodzie w kierunku ofiary – lód zarwie się także pod Tobą!
- jeśli masz przy sobie telefon natychmiast zadzwoń pod 112 i podaj dokładne miejsce, gdzie wydarzył się wypadek
- głośno krzycz po pomoc i staraj się zwrócić uwagę innych ludzi
- połóż się na lodzie i podczołgaj się trochę w kierunku tonącego, jeśli zobaczysz lub usłyszysz trzaskanie lodu, zostań w miejscu lub wycofaj się tą samą drogą
- staraj się rzucić tonącemu dużą gałąź, deskę, sznur, ostatecznie swój szalik i trzymaj jeden jego koniec, cały czas leżąc na lodzie
- nie zbliżaj się zbyt do ofiary, zwłaszcza gdy jest to osoba większa i cięższa od ciebie, gdyż w panice może i Ciebie wciągnąć do wody
- jeśli nie uda Ci się wyciągnąć ofiary na brzeg, utrzymuj kontakt wzrokowy z osobą w wodzie, mów do niej i uspokajaj
- jeśli topielec wydostanie się na powierzchnię, nie pozwól mu wstać, lecz każ się czołgać po lodzie w kierunku brzegu
- ofierze, która wydostała się na brzeg należy podać coś ciepłego do picia, okryć kocem i czekać na przyjazd służb ratowniczych, nigdy nie należy natomiast podawać alkoholu!
Oczywiście powyższe zasady w pełni do zastosowania są dla dorosłych, przedszkolaki mogą tylko wzywać pomoc, dzieci w wieku szkolnym mogą rzucić gałąź lecz nie powinny czołgać się po lodzie, za to starsze nastolatki mogą już spróbować przeprowadzić akcję ratunkową.
