Czy szkoła systemowa jest zła?
Szkoła systemowa działa wedle narzuconych przez system edukacji zasad. Czy to źle? I tak, i nie. Obowiązek szkolny w Polsce istnieje od czasów powojennych, jego celem było objęcie nauką wszystkich dzieci, także tych z niższych klas społecznych, które do tej pory na naukę nie miały szans. Takie rozwiązanie wymusiło dostosowanie oferty edukacyjnej do szerokiego przekroju społecznego. Od tej pory szkoła musi funkcjonować na takim poziomie, aby i słabsi i lepsi uczniowie mogli sprostać wymaganiom. Najbardziej tracą na tym dzieci najbardziej zdolne, o szerokich horyzontach myślowych. Szkoły systemowe więcej mogą zaoferować dzieciom z trudnościami w nauce (np. zajęcia dodatkowe, zajęcia wyrównawcze, nauczyciel wspomagający) niż tym szczególnie zdolnym. Oczywiście istnieją szkoły publiczne, które zajmują bardzo wysokie miejsca w rankingach, a poziom nauczania jest w nich bardzo wysoki, ale posyłając dziecko do takiej szkoły zwykle nie możemy skorzystać z największej zalety szkół systemowych – odległości od miejsca zamieszkania. To właśnie bliska odległość od domu jest często argumentem, dla którego rodzice decydują się posłać dziecko do „zwykłej” szkoły. Za taką szkołą przemawia również to, że jest bezpłatna. Do innych zalet rodzice zaliczają często grupę rówieśniczą, z którą dziecko żyło się już wcześniej – w przedszkolu, na podwórku czy pobliskim placu zabaw.
Szkoły prywatne alternatywą dla systemu
Największą zaletą szkół prywatnych jest to, że właściwie każdy rodzic może znaleźć wśród nich szkołę, w której nauczyciele prezentują spójne z rodzicem poglądy na wychowanie i nauczanie, dzięki czemu dialog rodzic-szkoła jest niezwykle owocny.
W Polsce istnieje na chwilę około 12.000 prywatnych placówek (od szkoły podstawowej po szkoły średnie), działających w różnych nurtach, istnieje więc duża szansa, że rodzice każdego dziecka znajdą wśród nich taką, która spełnia ich oczekiwania. Poniżej przybliżamy kilka popularnych typów szkół alternatywnych wobec systemu.
Szkoły prywatne stawiają na wyniki
W Polsce z powodzeniem funkcjonują szkoły prywatne, które nie stawiają na ideę czy system wychowawczy, a ich mocną stroną jest uzyskiwanie bardzo dobrych wyników nauczania. Takie szkoły kształcą dzieci na wysokim poziomie i naukę języków obcych. Język obcy może być w takich szkołach językiem wykładowym. Szkoły mogą mieć profil sportowy lub artystyczny, ale nie nauczają wedle określonej filozofii, nastawione są na wysokie wyniki edukacyjne. Ich przeciwieństwem są szkoły ideowe, których działania oparte jest o określoną filozofię wychowania i kształcenia. Bardzo dobre wyniki w nauce są wynikiem prowadzenia dzieci w określony sposób, a nie założeniem samym w sobie.
Szkoły oparte na katolickim modelu wychowania
Polska jest krajem katolickim, większość szkół wyznaniowych w naszym kraju oparta jest więc na katolickim modelu wychowania. Większość szkół katolickich otwarta jest na rodziny o innym wyznaniu i rodziny niewierzące, jednak decydując się dołączenie do społeczności szkolnej rodzic musi mieć świadomość, że wychowanie w szkole oparte będzie o wartości chrześcijańskie. Dla niewierzących rodziców zazwyczaj nie stanowi to problemu, gdyż wartości te są spójne z ogólnymi zasadami moralnymi i etycznymi. Szkoły te bywają koedukacyjne, ale dość często chłopcy i dziewczynki uczą się osobno.
Do takiego modelu wychowania nawiązuje m.in. przedszkole i szkoła ZIARNO www.ziarno.edu.pl Poza moralnością liczy się tu jednak indywidualne podejście do ucznia, współpraca nie tylko z dzieckiem, ale i z całą rodziną, która powierza dziecko pod opiekę szkoły. Panująca w szkole przyjazna uczniom atmosfera pozwala im rozwinąć skrzydła i osiągnąć możliwie najlepsze wyniki edukacyjne. Szkoła stawia na nowatorskie rozwiązania i procesy edukacyjne. Do innowacyjnych form nauczania należą m.in. lekcje zdalne języka angielskiego prowadzone przez native speakera. W takich zajęciach udział mogą brać wszyscy uczniowie, także Ci uczący się w edukacji domowej. Szkoła zapewnia podopiecznym uczącym się w domu nie tylko dostęp do edukacji, ale także do integracji. Wszystkie dzieci uczące się w domach, mogą brać udział w zajęciach integracyjnych, które przyjmują formę warsztatów kulinarnych. Podczas takich warsztatów dzieci uczą się nie tylko gotowania, ale także współpracy, zarządzania czasem i dzielenia obowiązków.
Edukacja domowa
Coraz większa liczba rodziców decyduje się na edukowanie swoich dzieci w domu. Takie rodziny potrzebują jednak szkoły, która obejmie je opieką. Ziarno https://www.ziarno.edu.pl/edukacja-domowa/ jest szkołą doświadczoną w edukacji domowej. Dzięki temu, że bardzo mocno stawia na współpracę z całą rodziną, jest wsparciem nie tylko dla dziecka, ale także dla jego opiekunów. Twórcy i kadra pedagogiczna Ziarna bardzo dbają o rodziny, które obejmują opiekę. Pozytywne nastawienie do tej formy nauki w połączeniu z doświadczeniem w tym zakresie pozwala sprawnie przejść przez proces nauczania wszystkim trzem stronom procesu – szkole, uczniowi i jego rodzicom.
Szkoły Montessori
Szkoły Montessori, w myśl głoszonej przez matkę tego nurtu ideę nauki poprzez zabawę i naukę samodzielności, porzuciły klasyczne metody nauczania, stawiając tym samym na naukę poza szkolną ławką. Taka forma nauki ma wspierać aktywność, spontaniczność i twórczość. W szkołach Montessori dużą wagę przykłada się do organizacji przestrzeni, w tym wystroju sal oraz wyglądu i ilości pomocy dydaktycznych. Każda pomoc występuje w jednym egzemplarzu, tak aby dzieci musiały się nią wymieniać, co ma uczyć współpracy. Bardzo ważne znaczenie ma tu porządek, gdyż tylko rzeczy odkładane na miejsce mają szansę być odnalezione przez wszystkich członków grupy. Szkoła uczy też m.in. umiejętności zachowywania się wedle norm społecznych i pracy w ciszy. W szkołach Montessori stawia się na rozwój dziecka w jego własnym tempie.
Szkoły waldorfskie
Nazwa szkoły wzięła się nazwy fabryki produkującej cygara „Waldorf Astoria”. Założycielem szkoły i twórcą tej metody pedagogicznej był Rudolf Steine. Metoda Steinera opiera się wspieraniu wszechstronnego rozwoju dziecka w trzech obszarach – myślenia, uczuć i woli. Szkoły dużą rolę poświęcają rozwojowi artystycznemu. Wielką wagę przykładają do porządku natury, zwracają uwagę na jej rytm, zarówno dzienny jak i roczny, związany ze zmiennością pór roku.
W szkole nie ma podręczników, a pomoce dydaktyczne nauczyciele przygotowują sami. Uczniowie nie otrzymują ocen, co ma wzmocnić motywację wewnętrzną (dzieci uczą się dla wiedzy, a nie dla ocen) oraz kierować uwagę na współpracę, a nie na rywalizację.
W szkole podstawowej dzieci uczą się przez kilka tygodni jednego przedmiotu/tematu. Np. najpierw przez 2 tygodnie uczą się matematyki/mnożenia, a potem przez kolejne 2 zajmują się innym przedmiotem/zagadnieniem.
Szkoły demokratyczne
Formalnie szkoła demokratyczna to nauka pozaszkolna, w której, w ramach inicjatywy rodziców, spotykają się grupy dzieci. W szkole demokratycznej to cała społeczność szkolna ustala zasady postępowania, dlatego szkoły te różnią się między sobą. W szkołach demokratycznych to dzieci decydują kiedy, czego i czy w ogóle się uczą. Zadaniem obecnych w szkole mentorów jest jedynie wspieranie dzieci w ich wyborach.
Szkoły leśne
Taki rodzaj szkół wywodzi się ze Skandynawii, gdzie dużą wagę przykłada się do spędzania czasu na świeżym powietrzu, bez względu na pogodę. Szkoły leśne prowadzą zajęcia na łonie natury albo w przygotowanych do tego skromnych wiatach/budynkach. Kluczowe jest tu zdobywanie wiedzy pozostając jednocześnie w kontakcie z naturą. Szkoły te prowadzą naukę w oparciu o elementy pedagogiki Montessori i szkół walfdorskich.
Artykuł sponsorowany: Szkoła Ziarno - https://www.ziarno.edu.pl
