Jednym z czynników biologicznych sprzyjających pojawieniu się depresji poporodowej, jest nagły spadek poziomu hormonów płciowych, takich jak estrogeny i progesteron. Te hormony wpływają na układ nerwowy i mózg, a ich gwałtowny spadek po porodzie może wpłynąć na regulację Twojego nastroju i samopoczucie.
Czynniki psychologiczne również odgrywają rolę w depresji poporodowej. Możesz odczuwać stres i lęk związany z nową rolą matki, a także być zaniepokojona zmianami w relacjach z Twoim partnerem lub rodziną. Mogą pojawić się uczucia samotności, beznadziejności, poczucie niezrealizowania, a także brak zadowolenia z życia.
Ponadto na pojawienie się depresji poporodowej mogą wpłynąć czynniki społeczne, takie jak brak wsparcia ze strony rodziny i przyjaciół, brak odpoczynku i trudności finansowe.
Jaki wpływ ma Twoje dzieciństwo na pojawienie się depresji poporodowej?
Trzymasz na rękach swoje dziecko, tulisz je i nagle sama płaczesz? Albo widzisz obrazy i sytuacje ze swojego dzieciństwa, o których dawno zapomniałaś? Tak, w tym szczególnym okresie mogą powracać traumy z Twoich dziecięcych lat! Rzadko się o tym mówi i pisze, jednak świadomość tego zjawiska może pozwolić Ci przygotować się lepiej na czas po porodzie, np. podjąć psychoterapię.
Dlaczego tak się dzieje, że pojawienia się dziecka „odpala” Twoje własne dzieciństwo?
Zmiana ról.
Macierzyństwo to ogromna zmiana ról i odpowiedzialności, która może przypominać Ci o własnym dzieciństwie. To może skłonić Cię do myślenia o swoim dzieciństwie, a tym samym przywołać traumy z przeszłości.
Zmiany hormonalne.
Po porodzie przechodzisz gwałtowne zmiany hormonalne, które mają wpływ na Twoje emocje i nastrój. Te zmiany mogą zwiększyć podatność na reaktywację traum z przeszłości.
Nowa sytuacja życiowa.
Po porodzie musisz dostosować się do nowej sytuacji życiowej, która może przypominać Ci o przeszłych traumach, które mogą wpłynąć na Twoje emocje i samopoczucie.
Zdarzenia związane z porodem.
Niektóre zdarzenia związane z porodem, takie jak komplikacje w jego trakcie, mogą spowodować, że zaczniesz myśleć o swoim dzieciństwie lub innych traumach z przeszłości.
Istniejące problemy emocjonalne.
Jeśli miałaś problemy emocjonalne w przeszłości, takie jak depresja, lęk lub PTSD, to ryzyko, że doświadczysz traumy poporodowej jest większe.
Podsumowując: Twoje dzieciństwo może mieć wpływ na Twoje zdrowie psychiczne i ryzyko pojawienia się depresji poporodowej. Szczególnie istotne jest doświadczenie traumy lub stresu w czasie dzieciństwa, takie jak przemoc domowa, zaniedbanie, rozłąka z rodzicami, lub utrata bliskiej osoby. Badania pokazują, że kobiety, które doświadczyły takich wydarzeń w dzieciństwie, są bardziej podatne na zaburzenia depresyjne, w tym na depresję poporodową.
Dodatkowo, jeśli cierpiałaś na zaburzenia depresyjne lub lękowe przed ciążą, istnieje większe ryzyko pojawienia się depresji poporodowej. Inne czynniki ryzyka obejmują brak wsparcia ze strony partnera, brak wsparcia społecznego, izolację, a także problemy zdrowotne Twoje lub dziecka.
Należy jednak zaznaczyć, że doświadczenie trudnego dzieciństwa lub wcześniejsze zaburzenia depresyjne nie oznaczają, że na pewno będziesz miała depresję poporodową. To jedynie czynniki ryzyka, a wiele kobiet bez takiego doświadczenia również może zmagać się z tym zaburzeniem po porodzie. Warto jednak zwrócić uwagę na te czynniki i zwrócić się o pomoc, jeśli pojawiają się objawy depresji poporodowej, aby jak najszybciej rozpocząć leczenie.
Jak objawia się depresja poporodowa?
Objawy depresji poporodowej mogą mieć różny nasilenie i zwykle pojawiają się w ciągu kilku tygodni po porodzie. Najczęstsze z nich to:
- Objawy związane z nastrojem - odczuwanie smutku, rozpaczy, beznadziejności, złości, irytacji, frustracji lub niczym nieuzasadnionej winy.
- Zmiana apetytu i snu - utrata apetytu lub nadmierna chęć jedzenia, trudności z zasypianiem, nadmierny sen lub bezsenność.
- Zmniejszone zainteresowanie i przyjemność z aktywności, które wcześniej lubiłaś.
- Brak energii i zmęczenie, nawet po wystarczającej ilości snu.
- Problemy z koncentracją, podejmowaniem decyzji i pamięcią.
- Zwiększone poczucie niepokoju, lęku lub paniki.
- Odczuwanie braku zdolności do opieki nad dzieckiem lub nieporadność w kontaktach z dzieckiem.
- Myśli o samobójstwie lub szkodzeniu sobie.
To bardzo ważne!
Jeśli doświadczasz jakichkolwiek z tych objawów przez dłuższy czas lub jeśli objawy nasilają się, powinnaś jak najszybciej zwrócić się o pomoc medyczną. Leczenie depresji poporodowej może obejmować terapię, leki lub oba te elementy razem, w zależności od Twoich indywidualnych potrzeb.
Co robić, gdy zauważysz te objawy u bliskiej Ci osoby?
Wiele kobiet w początkowej fazie depresji poporodowej może nie zdawać sobie sprawy z tego, co się z nimi dzieje lub nie chcieć mówić o swoich uczuciach i emocjach. Dlatego też rodzina i bliscy odgrywają kluczową rolę w rozpoznaniu problemu i zapewnieniu pomocy.
Oto kilka sposobów, w jak możesz pomóc swojej żonie, córce, przyjaciółce, gdy zaobserwujesz u niej opisane objawy.
- Zaoferuj wsparcie emocjonalne i słuchaj uważnie jej obaw i lęków.
- Pomóż w codziennych zadaniach, takich jak opieka nad dzieckiem, przygotowywanie posiłków czy sprzątanie domu, aby mogła odpocząć i skoncentrować się na swoim zdrowiu.
- Zachęcaj ją do kontaktu z lekarzem lub terapeutą, aby rozpocząć leczenie depresji poporodowej.
- Umożliw jej czas na wypoczynek i samodzielne aktywności, które pomogą w redukcji stresu i poprawie nastroju.
- W przypadku podejrzeń o myśli samobójcze, natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń na numer alarmowy.Dół formularza
Czy na depresję poporodową można się przygotować?
Przed porodem możesz podjąć kilka działań, aby przygotować się na możliwość wystąpienia depresji poporodowej, np.:
Porozmawiaj ze swoim lekarzem.
Przed porodem powinnaś porozmawiać z lekarzem na temat ryzyka wystąpienia depresji poporodowej i o możliwych sposobach zapobiegania i leczenia.
Przygotuj siebie na zmiany i znajdź wsparcie.
Teoretycznie na pewno wiesz, że po pojawieniu się dziecka wiele zmieni się w Twoim życiu. Warto jednak porozmawiać z innymi matkami, które już przeszły przez poród i okres poporodowy i dowiedzieć się, jak sobie radziły. Pomocne będzie także dołączenie do kręgu matek lub innej grupy wsparcia dla przyszłych i młodych mam – powstaje ich coraz więcej i warto znaleźć jedną z nich jeszcze przed narodzinami dziecka.
Utrzymuj zdrowy styl życia.
Regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta oraz odpowiednia ilość snu to ważne elementy, które mogą pomóc w zapobieganiu depresji poporodowej.
Rozważ rozpoczęcie terapii.
Jeśli już kiedyś myślałaś o podjęciu terapii, ale zawsze były „ważniejsze” sprawy, nie zwlekaj z jej rozpoczęciem. Może ci ona pomóc w przygotowaniu się do nowej życiowej roli ograniczyć ryzyko wystąpienia depresji poporodowej.
Pamiętaj, że każda z nas jest inna i nie ma jednego rozwiązania, które działa dla wszystkich. Dlatego tak ważne jest, abyś była świadoma ryzyka wystąpienia depresji poporodowej i przygotowała się na to, że może ona pojawić się po porodzie.
Przygotowanie psychicznie i fizycznie oraz poszukiwanie wsparcia mogą pomóc w radzeniu sobie z trudnościami, które pojawiają się po urodzeniu dziecka.
