Zasady językowe i myślenie na głos
Maluchy często dość liberalnie traktują zasady językowe. Ponieważ rozwój mowy już się rozpoczął, nieustannie się uczą i mogą błędnie stosować nowopoznane zasady. Możesz usłyszeć np. Poszłem do sklepu. To dowód na to, że dziecko ciągle poznaje reguły językowe. Często małe dzieci opisują swoje czynności. Możesz usłyszeć jak maluch „myśli na głos”.
Przedszkolaki mogą też komentować rozwiązywanie problemów, kontrolować swoje zachowanie i angażować się w zabawę „na niby”. To bardzo ważny sygnał, że sposób myślenia twojego dziecka i jego zdolności językowe ulegają zmianie – zaczyna planować swoje działania i zastanawiać się nad nimi w trakcie ich wykonywania. Ponadto dzieci są bardzo kreatywnymi użytkownikami języka. Rozwój mowy przedszkolaka związany jest również bardzo często z tworzeniem własnych nazwy niektórych przedmiotów tzw. neologizmy. Czasem są zabawne, czasem zaskakujące a czasem kompletnie nie zrozumiałe.
Rozwój mowy przedszkolaka to także okres, w którym Twoje dziecko zaczyna odkrywać moc wypowiadanych słów. Mogą pojawić się pierwsze przejawy werbalnej agresji: Jesteś głupia, Nienawidzę cię, Wyskoczę przez okno, Nie kocham taty – to wszystko ma na celu sprawdzenie reakcji opiekunów i przetestowanie granic. Te sytuacje, choć niezbyt miłe dla opiekunów, to doskonały moment do rozmowy o sile wypowiadanych słów i o tym, że to co mówimy, ma duży wpływ na innych.
Rozwój mowy: jak łagodnie wpierać naukę malucha?
Włącz się w zabawę swojego dziecka. Dzieci uwielbiają „udawać” i bardzo łatwo przeskakują pomiędzy zabawą a rzeczywistością. Chętnie angażują do zabawy innych domowników lub otaczające je przedmioty. Spróbuj włączyć się do zabawy zainicjowanej przez dziecko, ale nie staraj się przejmować kontroli nad sytuacją. Jeśli akurat organizuje przyjęcie urodzinowe, przyjmij rolę gościa i zapytaj: Czy mogę w czymś ci pomóc, zanim przyjdą pozostali goście? albo Gdzie byś chciał ustawić stół?
Skuteczny rozwój mowy dziecka to również codzienne czynności, które są świetnym pretekstem do zabawy. Zabawa pomaga małym dzieciom rozwijać umiejętności, które są podstawą do nauki czytania: stymuluje rozwój języka i twórcze wykorzystanie słów. Dodatkowo dzieci zaczynają rozumieć znaczenie znaków, strukturę opowieści i przyjmują różne punkty widzenia. Możesz bardzo łatwo wspierać rozwój tych umiejętności. W sklepie spożywczym poproś, żeby maluch zabawił się w „detektywa” i wyszukiwał kupujących z konkretnymi produktami w koszyku albo, żeby przeszukiwał sklepowe półki pod kątem produktów, których nazwa zaczyna się na tę samą literę, co jego imię.
Gdy czytacie książeczki zadawaj maluchowi pytania związane z przeczytaną historią. Pomóż dziecku znaleźć w opowieści coś związanego z jego życiem lub odwołuj się do znanych mu przykładów: Czy ta historia nie jest podobna do tego, co przydarzyło nam się na spacerze? Czy babunia nie przypomina ci twojej babci? Jak sądzisz, jak to jest latać?
Niektóre maluchy potrzebują wsparcia dorosłych w zabawie. Pomóż swojemu dziecku wcielać się w różne role. Dobrym pomysłem są np. kukiełki, lalki, figurki. Możecie również wspólnie stworzyć scenariusz zabawy lub zaproponować dziecku konkretną rolę: Potrzebuje ekspedienta do mojego sklepu spożywczego. Możesz mi pomóc? Z czasem, gdy maluch zrozumie reguły zabawy, zacznie sam przejmować dowodzenie i rola rodzica będzie mogła stopniowo się zmniejszać.
Rozwój mowy związany jest również z nauką reguł gramatycznych, którą należy wspierać pośrednio. Jeśli dziecko powie: Poszłem z tatą do sklepu, powiedz po prostu: O, poszedłeś z tatą do sklepu? Taki sposób pokazuje dziecku, jak wygląda poprawna wypowiedź. Jednocześnie dziecko widzi, że ma dla Ciebie znaczenie nie tylko to, jak mówi, ale także to, co mówi.
